Türk Hamamı
Türk Hamamlari ve Özellikleri:
Türk hamamlari baslica üç kisma ayrilir.
1-Soyunma yerleri.
2- Yikanma yerleri:
Yıkanma yerleri de
a) Sogukluk
b) Hamam
3- Isitma yeri: Külhan:
Soyunma Yerleri : Geniş bir sofa ve bunun çevresinde bölmeli şekiler bulunur.
Yıkanan kimseler, bu şekilerde uzanıp dinlenirler.
Yikanma yerleri : Soğukluktan geçirilerek girilen hamam kısmına denir. Burasi da bazi bölümlere ayrilir. “Kurna basi denilen herkesin teker teker yikandigi yer, “halvet” adi verilen kapali ve yalniz basina yikanma hücreleri. Bir de üzerine uzanip ter dökülen “göbek tasi”. Burasi, hamamin mermer kapli zemininden daha yüksek yapilmis ve çesitli geometrik sekillerde olabilen yerdir.
Isitma Yeri Külhan : Burasi hamamin altindadir. Orada ates yanar. Atesten çikan alev ve duman, mermer zeminin altindaki özel yollardan, duvar içlerinden geçer, “tüteklik” adi verilen bacadan çikar.
Külhandaki ocagin üzerinde sicak su kazani, onun da üzerinde soguk su deposu bulunur. Ocagin dip kismindaki birkaç kanal, hamamin yikanma yerinin ortasindaki göbek tasinin altina kadar uzanir. Ocakta yanan odunlarin tesirli alev ve dumanlari, bu kanallardan göbek tasinin altina gider. Bu tasin altindaki karanlik yer çok isindigindan buraya “cehennem” denir.
Çarsi hamamlari, haftanin belli günlerinde kadinlara, baska günlerde erkeklere açiktir. “Çifte hamam” olanlar ise birbirine bitisik iki hamam
olup, biri kadinlara, digeri erkeklere ayrilmistir. Bu hamamlar hergün açiktir.
Türk hamamlarinin bir degisik tarafi da, buhar banyosu esasina dayanan “Fin hamami” oluslaridir. Finler, aslen Türk asillidirlar. Bugün dünya spor aleminde, çabuk terleyerek, çok kilo vermek için bu hamamlar biçilmis kaftandir. Bu bakimdan Türk hamamlarindan bütün sporcular faydalanmaktadirlar.
Hamamlarin sağlık bakımından faydaları :
Hamamlar, çok uzun müddet kalmamak sartiyla, sicak su ve sabunla yapilacak vücut temizligi için en iyi yikanma ve temizlenme yerleridir. Hamamda terleyen vücudun, yumusak bir bez, veya süngerle ovularak yikanmasi, vücutta kan dolasimini kolaylastirarak insana rahatlik verir. Vücudu sert keselerle ovmak, deride yara açabilir. Bundan sakinmak gerekir. Bir de hamamlarda yikananlarin adabi muaseret kaidelerine uymasi lâzimdir. Ayrica hamamlarda fazla kalmak, sicaktan soguga, soguktan sicaga zaman zaman çikmak ta vücuda zararli olabilir. Kalp ve dolasim sistemi bozuk olan tansiyonu yükselen kimselerin, bir de akciger veremine tutulmus olanlarin çok sicak suda yikanmalari tehlikelidir. Zira çok sicak suda uzun süre kalmak, beyne kan hücum etmesine, veremlilerde de akciger kanamasina sebep olur. Ayrica hamamdan sonra kendisini kollayamayip üşütenler de zatürre hastaligina yakalanirlar. Dikkat edene hamamlarin bir zarari olmadiği gibi faydasi çoktur.
