Makale: Ekoloji ve Ahşap-Türkiye'de Ahşap Malzemenin Geleceği

 

1. GİRİŞ

Bugün dünyada yaşanan çevre sorunları karşısında çözüm arayışları ve yeni yönelimler yoğun bir biçimde tartışılmaktadır. Artık tasarım ilkeleri yeniden sorgulanmakta, kentleri çevreleyen alanlar dikkate alınarak ekolojik planlamalara doğru gidilmektedir. Çevre kirliliğini en aza indirecek, insan sağlığına uygun ortam şartlarını gerçekleştirebilecek ve ekolojik dengeyi koruyan yapılara yönelik eleman ve malzeme seçimi mimarinin hedefi olmuştur. Ekoloji ve mimarlık ilişkisi kapsamında karşımıza çıkan bir takım tanımları açmak gerekmektedir.

Ekoloji, insan ve diğer canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Çevre kavramından ekoloji kavramına geçiş bir terminoloji değişmesi değildir. Bu anlayışın değişmesidir. Çevre ile ekoloji kavramları arasında çok önemli içerik ve yaklaşım farkları bulunmaktadır. Çevre yaşayan organizmaları çevreleyen tüm dışsal faktörleri belirtirken, ekoloji yaşayan organizmalarla çevre arasındaki ilişkilerin tanımlanmasıdır. Çevre kavramı bir durum ve yapı saptamaya yöneliktir. Göreli olarak durağandır. Buna karşılık ekoloji kavramında yaşayan canlılarla çevre arasındaki ilişkiler ve etkilenmeler
çok yönlü ve doğrudan ve dolaylı biçimleri ile yer almaktadır. Ekolojik süreçler dinamik, sürekli
karşılıklı ilişkiler dizinini tanımlanmaktadır.

Ekoloji aynı zamanda, bir ürünün üretiminden yok oluşuna kadar geçen süreçte (üretim, kullanım,
atıklar) çevre sistemlerinin olumsuz etkilenmesini en aza indirgeyecek sistemlerin bilimsel olarak araştırılıp
uygulanmasının yollarını aramaktadır.

Ekolojik Planlama, işlevci planlamadan farklı olarak endüstri sonrası toplumun tasarım felsefesinin yönlenmesini, yeni bir tasarım anlayışını, insan ve çevrenin birliği ve bölünmezliği görüşünü planlama sürecine sunmaktadır. Ekolojik planlama işlevci planlamanın limitlerini ortaya döken, insan yapısını çevrenin, peyzajın sadece kişisel, sosyal ve kültürel farklılıklar sonucu değil, aynı zamanda ekosistemin bir ürünü olması gerektiğini vurgular.

Ekolojik planlama gelecek kuşakları düşünerek az kaynak tüketimini öngörür. Tüm tasarımların ve planların geri dönüşümlü olmasının sağlanmasını, atıklar ve kirlenmeyi önleyici önlemlerin alınmasını, birbirini işine yarayacak öğretimlerin yapılmasını hedefler.

Yeni binaların yanında eski binaları da enerji ve ekolojik açıdan yenilemek ve iyileştirmek, mevcut kaynakların kullanımı ve bu bağlamda enerji tasarrufu nedeniyle ekolojik mimarlık kapsamında değerlendirilmelidir. Eski binaların geleceğe yönelik olarak ekolojik açıdan yenileme çalışmaları ekolojik mimarlıkta çağın önemli çalışmalarından biri olacaktır.

Ekolojik Yenileme söz konusu olduğunda ise, doğaya saygılı malzemeler kullanılmalı, enerji ve  suyun tutumlu kullanımı için tesisatın yenilenmesi, çöp ayırımı gibi konular önemle ele alınmalıdır.

2. EKOLOJİK MİMARLIKTA TASARIM İLKELERİ

Çevre kirliliğini en aza indiren, ayrıca yöresel yaşama, yapı kültürünün korunmasına ve mimariye  olumlu etkileri olan ekolojik yapılar, kullanıcılara daha sağlıklı ve güvenilir özgün yapı hizmeti vermektedir.  Ekolojik yapıların tüm bu faydalı tarafları göz önüne alındığında, tasarım ilkelerinde de vurgulanması  gereken önemli noktalar olduğu göze çarpmaktadır: Bunlar:

• Yapma çevrenin tasarımında ve kullanımında doğal kaynakların zarar görmesini en az seviyeye
indirmek,
• Mevcut topografyaya (toprak, su, hava, yeşil alan) uygun bir yaklaşım ile binaların konumlandırılması,
• Doğa ile uyumlu tasarlama, iklim şartlarına ve topografik özelliklere uyumlu tasarım gerçekleştirme,
Geri dönüşümlü malzeme kullanımı.
• Fonksiyonel mekan gruplarının yataydaki tasarımda sirkülasyon elemanlarını ve sulu hacimleri
mümkün olduğu kadar kuzey yönünde tasarlamak,
• Bina içinde yatay dağılımda olduğu gibi düşey dağılımda da ekolojik ilkeleri göz önüne almak,
• Tasarımın esneklik ve değişkenlik kriterlerine imkan sağlanması ve mekanların multifonksiyonel
olması,
• Güneş enerjisini kullanmaya yönelik tasarımlar,
olarak sıralanabilir. Tüm bu tasarım ilkeleri bina formu-kabuğu, yapı fiziği elemanları, malzeme ve yapım
sistemleri bir arada düşünülerek hayata geçirilmelidir.

3. MALZEME SEÇİMİ

Malzemelerin niteliklerinden dolayı içerisinde yaşayan insanlar ile bir uyum ya da uyumsuzluk ilişkisi içerisinde olan ve bu bağlamda birer organizma olarak görebileceğimiz yapılar, giderek doğadan uzaklaşmaktadır. Eskiden yapılarda %30-40 oranında organik malzemeler (ahşap, saman, saz) ve %60-70 oranında da inorganik malzemeler (kerpiç, kiremit, taş, kireç gibi) kullanılırdı. Günümüzde ise yüzde 90-100 oranında yapay, doğaya ve canlılara yabancı olan yapı malzemeleri kullanılmakta, birçok yapay malzemeye de doğal süsü verilmektedir.

Ekoloji ve malzeme ilişkisi düşünüldüğünde, ekolojik tasarım kriterleri ile birebir uyuşan malzemelerin başında hiç kuşkusuz ahşap malzeme gelmektedir. Ahşap kendisini yenileyebilen tek yapı malzemesidir. Ormanlar ve bireysel olarak ağaç yetiştirilip kesilerek devamlı olarak yapı malzemesi sağlayabilen tek kaynaktır. Aynı zamanda ahşap malzeme havayı temizleyebilen tek yapı malzemesidir. Ülkemizde enerji son derece hassas bir konu iken, inşaat sektöründe yapı malzemeleri imalatı için gerekli enerji miktarı hala çok yüksek seviyelerdedir.

4. AHŞAP YAPIM SİSTEMLERİ
4.1. Ahşap Yığma Sistemler

Ahşap yığma sistemler, ağaç gövdelerinin üst üste getirilmesiyle oluşturulmuş bir sistemdir. Yığma yapı esaslarına göre, üst üste getirilerek oluşturulmuş duvarlar taşıyıcı sistemi oluşturmaktadır. Bu sistemde oluşturulan duvarların duvar yüzeylerinde kaplama gereksinimi bulunmamaktadır. Dünyada ve Türkiye’de geleneksel yapı üretiminde de kullanılmış bu sistem, günümüzde genellikle haftasonu evlerinde kullanılmaktadır.

Ahşap yığma sistemlere ahşap çantı ismi de verilmektedir. Bu sistem çok eski bir sistemdir. Ahşabın kolay ve ucuz bulunduğu tüm kültür ve coğrafyalarda ortaya çıkmıştır. İskandinavya, Rusya, Sibirya, İsviçre, Kanada, A.B.D.’nin kuzeyi, Japonya’da birbirlerinden çok az farklılaşan ahşap yığma strüktürlere rastlanmaktadır. Kimilerinde bu strüktürler yaygın bir gelenek oluşturmuş, kimilerinde ise yerel ve halk mimarlığı sınırları içinde değerlendirilmesi gereken bir teknik olarak kalmıştır. Türkiye de ahşap yığma sistemi inşaatlarında kullanan (1950’lere dek) ülkelerden biridir. Ahşap yığma sistemin en yaygın ve yalın
biçimi, yüzeyi kabaca temizlenmiş ahşap kütüklerden yarım geçmeli olarak birbirlerinin üzerine oturtulmasıyla
gerçekleştirilmektedir.

Son yıllarda A.B.D.’de ve İskandinav ülkelerinde ahşap yığma sistemin başka bir düzeyde yaşam bulduğu söylenebilir. Artık geleneksel ürünler vermek için değil, çağdaş lüks tatil konutu ihtiyacının giderilmesi için kısmen bu sistemden yararlanılmaktadır. Bu tür “paket konut”lar yapıp satan ve gerçekleştiren firmalar vardır. Bunlar önceden belirlenmiş tipleri hazır olarak satmakta ve yerinde uygulamaktadır. Türkiye’de  de böyle konutların ithalatına başlanmıştır.

ekoloji sekil1

Türkiye’de yapılmış bir ahşap yığma paket konut üretiminde incelenmiş ve sırasıyla şu işlemler görülmüştür: Hafriyat yapıldıktan sonra, temel inşaatı yapılmaktadır. Kütük duvarların üzerine yerleştirileceği satıh düzgün olmalıdır. Temel üzerine yerleştirilecek ilk kütük sırasının temel üzerine ankrajlanması ve ahşabın nemden korunması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Kütük dizileri üst üste konulurken,dış kapılar ve pencereler de planda gösterilen yerlere yerleştirilmektedir. Kapı ve pencerelerin kütük duvarla birleşim yerlerine, hava ve su deflektörleri takılarak izolasyon sağlanmaktadır. Elektrik kabloları, düğmeleri ve prizleri için oyuklar kütükler yerleştirildikçe açılmaktadır.

4.2. Ahşap Karkas Sistemler

Ahşap karkas (iskelet) sistemler, tek boyutlu ahşap bileşenlerin taşıyıcılık görevini üstlendiği, yığma sistemlere göre ahşabın daha ekonomik olarak kullanıldığı sistemlerdir. İskelet sistemlerde, tek boyutlu ahşap bileşenler taşıyıcı sistemi oluştururken, duvarlar taşıyıcı olmayan, sadece mekanları bölmede, binayı çevrelemede kullanılan elemanlara dönüşmektedir. Ahşap karkas yapılar özde bir iskelet sistemdir. Dikmeler arasında kalan boşluklar ya kerpiç, tuğla, gazbeton gibi bir bileşenle doldurulmakta, üzerine sıva yapılabilmekte veya ahşap latalarla dikmelerin dışa bakan yüzeyleri kaplanarak dış etkenlere karşı istenen yalıtım ve koruma sağlanmaktadır. (Örneğin yalı basması). A.B.D.’de yaygın olan bir diğer uygulama ise, ahşap karkas binanın dışına yarım tuğla kalınlığında duvar örülmesidir.

Dünyada kullanılan ahşap çerçeveli yapı üretiminin temel olarak birçok farklı yapım yöntemi vardır. Bu farklı yöntemlerin hepsi, yük taşıyan elemanlarının ve bağlantılarının düzenlenmesinde değişiklik gösterirler. Taşıyıcı sistem yatay, düşey ve çapraz elemanların bir nokta veya düğüm noktasında birleştirilme şekillerine göre belirlenmektedir. Bu elemanların birleştirilmesinde özel çelik bağlantı parçaları kullanılmaktadır. Çerçeve aralarının çözümlenmesi bölge koşullarına ve tasarım ölçütlerine göre değişiklik göstermektedir. Bu yapım yöntemlerinde yatay yüklere karşı gerekli önlemlerin alınması önemlidir. Orta Avrupa ve ülkemizdeki uygulamasında ahşap karkas (konutlar) yapılar, dikme aralıkları daha büyük olan ve bu nedenle ana elemanlar ve yardımcı elemanlardan kurulan bir yaklaşım gösterirler. Bazı ülkelerde de sık aralıklı, ancak ince kesitli ahşap elemanlarla yapım söz konusu olmaktadır. Ana elemanlar, taşıyıcı sistemi oluşturan ve stabiliteyi sağlayan elemanlardır. Bu grup altında taban ve başlık kirişleri, dikmeler ve diyagonaller yer almaktadır. Yardımcı elemanlar da, döşeme gibi kullanım yüzeylerini oluşturmak,
taşıyıcı olmayan elemanları yapmak, ana elemanları desteklemek, duvarları kaplamak, çatı örtüsünü taşımak, pencere, kapı gibi elemanları tespit edebilmek için gerekli elemanlardır.

İskelet (çerçeve) yapım yöntemleri yatay ve dikey elemanların düzenlenmesine göre; dikme ve kiriş çerçeve (tek ve iki katlı), düğüm kiriş çerçeve, kaburga çerçeve (balon ve platform çerçeve), çift kiriş çerçeve ve ayrık dikme çerçeve olmak üzere farklı gruplarda toplanabilmektedir. Bu farklılaşmada kiriş, dikme ya da her ikisi birden sürekli olmakta veya kirişler ya da dikmeler çift olabilmektedir.

Kolonileşme aşamasında hızlı konut gereksinimi duyulan A.B.D.’de klasik ahşap karkas yapılar, birtakım rasyonel yaklaşımlarla değiştirilmiş, daha hızlı kurulacak bir şekle dönüştürülmüştür. Bunun en güzel örneği “Balloon Frame” adıyla bilinen çözümdür. Balon Frame sisteminde, 5/10 cm gibi ince kesitlerin sık aralıklarla kullanılıp köşegenlerle desteklenerek, daha az malzeme ile ağır bir ahşap karkas yapının sağladığı stabilite elde edilmekte; birleşimler çivi ve bulonlarla gerçekleştirilmektedir. Bu şekilde montaj
hızlandığı gibi, malzeme ve işçilik giderleri de azalmaktadır.

A.B.D.’de klasik ahşap karkas yapı ile Balloon Frame yaklaşımı arası bir çözüm, Platform Frame adıyla uygulanmaktadır. Bu yaklaşım, klasik çözümdeki dikmelerin kat yüksekliğinde yapılması, her bir katta alt başlık, üst başlık ve dikmelerle çerçevelerin oluşturulması ilkelerine uyarken Balloon Frame’deki küçük ve ince ahşap elemanların sık aralıklarda kullanılmasını içermektedir. Balloon Frame ve Platform Frame sistemleri birbirleriyle karşılaştırıldığında, Balloon Frame’in ara kat döşemelerinin taban kirişi, alt başlık kirişi gibi elemanlar kullanılmadığı için daha az malzeme gerektirdiği, yangın kesici olarak kullanılan ara kirişlerin, küçük ve artık parçalardan kolaylıkla elde edilebilmesi gibi maddi yönden olumlu yanlarının bulunduğu, ancak iki kat yüksekliğindeki dikmelerin montaj işleminin daha zor olduğu sonucuna varılmaktadır.

Demmler Evi, 1995, Almanya

1995 yılında Almanya’da yapılmış olan, tasarımını Willibald Rapp’ın yaptığı Demmler Evi’nde, üretimi az enerji gerektiren yapı malzemeleri (ahşap, kerpiç v.b.) kullanılmıştır. Enerji tüketimini minimumda tutmak ve doğal yöntemlerle yaz-kış sağlıklı iç iklimin elde edilmesi hedeflenmiştir. Bodrum, ze min ve birinci kattan oluşan ahşap karkas yapıda kerpiç dolgu kullanılmıştır. Dış cephelerde 5 cm saz kamışı ısı izolasyonun üzerine ahşap cephe kaplaması yapılmıştır. Bodrum kat duvarlarında 36,5 cm dikey delikli tuğla kullanılmıştır. Dış cephe bitümlü izolasyonla, iç cephe kireç sıvayla kaplanmıştır. Dış duvarlarda 16 cm ahşap karkasın arasında ısı yalıtımı görevi gören atık selüloz kullanılmıştır. İç duvarlarda 12 cm ahşap karkasın arasında, ısıyı depolamak amacıyla kerpiç örgü kullanılmıştır. İç duvar yüzeyleri kerpiç sıva ile sıvanmıştır. Kat döşemelerinde, taşıyıcı ahşap kirişlerin üzerinde 40 mm lamba zıvana geçmeli kızılçam kullanılmıştır. Ahşap (kızılçam) taşıyıcı çatı konstrüksiyonu üzerinde saz kamışı ısı izolasyonu olarak kullanılmış, üzerine yumuşak yonga levha konularak kiremit örtü yapılmıştır. Merteklerin altına difüzyona açık folyo, aralarına saz kamışı ısı izolasyonu olarak konulmuştur. Pencereler ve kapılar karaçamdan yapılmıştır. Pencerelerde iki kat izolasyon camı kullanılmıştır. Ahşabın yüzeyi, sadece estetik açıdan öngörülen yerlerde difüzyona açık boyalarla boyanmıştır. Renksiz ahşap yüzeyler hiçbir işlemden geçirilmemiştir. Kış bahçesinin taşıyıcı sistemi de ahşap konstrüksiyondur. Camekanlar iki kat izolasyon camlıdır.

ekoloji sekil2

Ahşap panel sistem, özellikle tek katlı yapılar (okullar, bürolar, v.b.) için uygundur. Tek veya iki katlı konutlarda da bu sistem kullanılabilmektedir. Ahşap panel sistem, panel olarak üretilmiş olan elemanların biraraya getirilmesiyle oluşturulmaktadır. Ahşap panellerin köşe birleşimlerinde dikmeler kullanılmaktadır. Panellerin duvar boyunca birleşimlerinde paneller birbirlerine doğrudan bağlanabildikleri gibi, dikmeli birleşimler de yapılabilmektedir. Panel elemanlar, taşıyıcı veya taşıyıcı olmayan ve havalandırmalı veya havalandırmasız olarak kompozisyonlarına ve işlevlerine göre üretilmektedir. Bu elemanlar küçük
taşıyıcı paneller, geniş taşıyıcı paneller, oda üniteleri ve taşıyıcı olmayan küçük ve geniş paneller olmak üzere dört grupta toplanabilmektedir.

Son yıllarda yurtdışında bulunan firmaların Türkiye’deki ahşap üreticisi firmalar ile imzaladığı lisans anlaşması sonrasında, Türkiye’de de ahşap yapı bileşenleri tesisleri kurulmuş ve faaliyete geçmiştir. Üretilen yapı bileşenleri; ısı yalıtımlı duvar panelleri, döşeme ve çatı kirişleri ve çatı makaslarıdır. Mühendislik hesapları önceden yapılmış yapı bileşenleri ile yapılar hem kısa sürede üretilmekte, hem de enerji tasarrufu sağlanmaktadır.

Duvar panelleri fabrika ortamında ön birleşimli olarak üretilir ve şantiyede yerlerine kolayca tespit edilmektedir. Hava dolaşımını engelleyen panel kilit sistemi sayesinde yapılar kışın ılık, yazın serin olmaktadır. Böylelikle değişik iklim şartlarında kullanılabilmektedir. Duvar sisteminin ana bileşeni EPS levhalar olup, bileşiminde ozon tabakasına zarar verici madde bulunmamakta ve yeniden değerlendirilebilmektedir.

Ahşap dikme ve EPS dolgu bileşiminden oluşan duvarlar, ısıtma giderlerinde tasarruf sağlamaktadır. Döşeme sisteminde geleneksel ahşap kirişlerden daha üstün olan l-kirişler kullanılmaktadır. Fırınlanmış ahşap ve OSB ile üretilen kompozit kirişler eğilmemekte, bükülmemekte ve burkulmamaktadır. lkirişlerinde daha az ahşap kullanılmasına karşın, daha büyük statik kapasite elde edilmektedir. Çatı sistemi; çatı kirişi ve çatı makası sistemi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Çatı kirişi sistemi; enerji randımanı yüksek paneller ile yapısal üstünlüğü olan ahşap I kirişlerin birleşmesinden oluşmaktadır.

Polistren bloklar, yapıda alışılagelmiş çatı sistemlerinden çok daha yüksek yalıtım değeri sağlamaktadır. Çatı makası sistemi; konut, kırsal işletme ve ticari yapılar için proje özelinde tasarlanmaktadır. Çatı makasları yük dağılımına ve mekansal tasarıma uygun bir şekilde özel olarak üretilmekte ve uygulamada yapı maliyetini olumlu etkilemektedir.

Türkiye’de bu sistemle yapılmış yapılardan bir tanesi aşağıda tanıtılmaktadır:
Afyon’da Ahşap Yapı Kooperatifi

Dış yüzeyi beton perde olan bodrum kat su basman seviyesine kadar dökülmüştür. Bodrum kat duvarları ahşaptır. Binanın tümünde olduğu gibi bodrum bölme ve tavanının da ahşap olması, temele gelen yükleri azaltmaktadır. İki kişinin rahatlıkla taşıyabildiği döşeme kirişleri, dıştaki beton perdenin ve iç taşıyıcı bölmelerin üzerine bağlanmaktadır. Döşeme, eşdeğeri bir betonarme plak için harcanacak kalıplık ahşaptan daha az miktarda ahşap tüketilerek yapılabilmektedir. Duvar panelleri fabrikada hazırlanmış, pencere kapı yerleri açılmış olarak şantiyeye getirilmektedir. Bir gün içinde, o kata ait tüm paneller yerine monte edilmektedir. Kullanılan panel sistemin özelliğinde ötürü ayrıca kolon bulunmamaktadır. Dört, beş gün içinde çatının kirişleri ve birinci kat tamamlanmaktadır. Çatı örtüsü ahşap olarak örtülmekte ve üzerine sert köpük ve kiremit konulabilmektedir. Bu örnekte çatı alttan yalıtıp, çatıdaki OSB ve buhar kesicinin üzerine shingle kaplanmıştır. Fabrikada üretilmiş ahşap çatı kirişleri özel preslenen çelik parçalarla birleştirilmiş, çivi ya da tutkal kullanılmamıştır. Dış duvarların içinde 14 cm kalınlığında, özel üretilmiş, tutuşmayan, alevi iletmeyen polistren köpük bulunmaktadır. Bu da ısı yalıtımı sağlamaktadır. Tavan ve duvarlar
alçı panolar ile kaplanmıştır. Döşeme ve çatı kirişlerinin balkon kolonları ile bağlantıları, çivi ve vida kullanılarak, çelik levhalarla sağlanmaktadır. Sistem, zemin kat duvarlarının üzerine oturan birinci kat döşemesi ve birinci kat duvarlarının üstüne serilen çatı merteklerinden oluşmaktadır. Dış cephede plastik cephe kaplaması kullanılmıştır. Ahşap bir yapı, ahşap lambri, boya, sıva, taş ya da tuğla kaplama gibi çok farklı malzemelerle kaplanabilmektedir.

ekoloji sekil3

4.4. Tutkallı Tabakalı Ahşap Elemanlarla Oluşan Sistemler

Tutkallı tabakalı ahşap elemanlar, genel olarak, değişik ölçülerdeki bağımsız ahşap tabakaların, kontrollü endüstri koşullarında ve özel bağlayıcılarla tutkallanıp birleştirilmesinden oluşturulan ahşap yapı elemanlarıdır. Tüm tabakaların lif yönleri uzunlamasına yönde paralel olmaktadır. Tekil tabakalar kereste kalınlığında olmaktadır. Tabakalaşmalar, uç uca eklenen ve uzun boylar yaratan parçalardan, üst üste tutkallanıp geniş kesitler yaratan parçalardan yada tutkallama sırasında eğrisel biçim elde etmek üzere bükülen parçalardan oluşmaktadır. Bu yapı elemanları; kolonlar, düz ve eğri kirişler, kemerler, makaslar, aşıklar ve benzeri formasyonlarda üretilebilmektedir. Bir yanıyla, tipik bir ön yapım teknolojisinin avantajlarını taşımakta, ancak bağımsız yapı elemanlarının şantiyede başka yapı elemanlarıyla (betonarme, çelik) birlikte kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Bu teknoloji, yapının tüm kaba ve ince yapı bitirme süreçlerinde diğer tüm yapı elemanlarıyla çok iyi birleşme ve tamamlama özelliği gösterdiği için mimari tasarım dünyasında kendine ayrıcalıklı bir yer kazanmıştır. Genellikle, tutkallı tabakalanmış ahşap elemanlar dikdörtgen kesitlidir. Mesnetler arasında düz veya eğrisel olabilirler.

Ütopya Pavyonu, Expo Lizbon, 1998

5000 kişilik oditoryumu ile Avrupa’nın en önemli toplantı mekanlarından biri olan bu yapı, ters dönmüş bir kabuğa ya da bir yengece benzemektedir. Yaklaşık 2000 m2 alanındaki büyük yapının, değişik yapı unsurlarının birleştirilmesi ile kısa zamanda yapılabileceği anlaşıldığından dolayı, lamine ahşap yapı sistemi düşünülmüştür. Ütopya Pavyonu, doğal, yangına karşı korunmuş, ekolojik, kirlenme yaratmayan, fonksiyonları tamamlanmış bir yapı modelidir. Ahşap kaburga kemerlerden oluşan bu yapının uzunluğu 120 m.’dir ve yapı çinko-titanyum karışımı panellerle kaplanmıştır.

ekoloji sekil4

İki Aile Evi, Almanya, 1990, Herzog ve Partner

Müşterinin doğal malzeme ve az enerji talebi ile geldiği bu yapıda Herzog, ahşap ve cam gibi iki hafif malzemeyi kullanmıştır. Tüm kolon ve kirişler lamine ahşap kullanılarak yapılmış, yapının orta bölgesinde metal çatı, koridor ve çevre bölgelerinde ise cam çatı kullanılmıştır. Yapının dışında, yalı baskısı biçiminde dış duvar panelleri ve hepsinden önemlisi, Feiburg Enstitüsü’nün güneş enerjisi sistemi içinde çok önem verdiği “sıcak duvar sistemi” kullanılmıştır. İç mekanlardaki oldukça narin lamine ahşap kirişlerin
çaprazlamaları, çelik elemanlar vasıtasıyla sağlanmıştır. Az enerji kullanımı konutun ana teması olmuş ve ahşap, çelik ve cam ile oldukça yalın olarak kullanılmıştır.

ekoloji sekil5

Marmara Bölgesi Taşınabilir Deprem Okulları, 1999

ekoloji sekil6

1999 Marmara Depreminden sonra, Milli Eğitim Bakanı tarafından, deprem dönemlerinde yıkılan okulların yerine [geçici olarak kullanılmak üzere]taşınabilir ahşap okullar yapmak düşüncesi oluşmuştur. Kolon- kiriş ahşap çerçeve sistemi, ahşap iç ve dış duvar panoları tamamıyla metal aksesuarlarla takılıp sökülebilir bir kurgu içinde ele alınmıştır. 1999 yılında, Adapazarı, Ferizli, Gölcük, Değirmendere, Yalova ve Kocaeli bölgelerinde monte edilen 670 m2 alanındaki 6 okul monte edilmiştir. Yapı 2000 TMMOB Ulusal Yapı Ödülü’nü almış, 2000 yılı Ağa Han Yarışma Adaylığına seçilmiştir.

5. SONUÇ

İnsan, soluduğu hava, içtiği su ve aldığı bitkisel ve hayvansal besinlerle doğaya bağımlı bir varlıktır. Bu bakımdan diğer canlılar gibi doğa ile etkileşim içinde olmalıdır. Eğer, üretimi ve işlenmesi sırasında az enerji harcanan, kullanım ömrünü tamamlayınca doğa tarafından kolayca dönüşüme uğratılan, hem üretim aşamasında, hem de yıkılması sırasında doğayı kirletmeyen ve kanserojen maddelerin ortaya çıkmasına neden olmayan malzemeler seçmeye özen gösterirsek, doğal dengenin korunmasına katkıda bulunmuş oluruz. Doğanın bize mükemmel iç yapısı ile hazır olarak sunduğu ahşap malzeme de buna en iyi örnektir.

 

Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, 2004

Esra BOSTANCIOĞLU
Emel DÜZGÜN BİRER

 

Western Red Cedar Cephe Kaplaması

redcedar

Western Red Cedar neme, çürümeye ve böceklere karşı doğal korumalı Kanada kızıl sedir ağacından üretilen masif ahşap bir malzeme. Hiçbir kimyasal bakım gerektirmiyor, dış cephe uygulamaları için ideal.

Yumuşak ahşaplara kıyasla suyla temasında şişmeye uğramıyor. Doğal koruması (verniği) ve aroması esas görüntüsünü oluşturuyor. Western Red Cedar ahşabı “düşük ahşap yoğunluğu” ile “düşük büzülme değeri” özelliklerinden dolayı mükemmel ölçüsel stabiliteye sahip.

Çoğu Kanada ahşabında %25–30 arası olan “Fiber Doyma Noktası” değeri Western Red Cedar’ da %18–23 arasında. Böylece minimum derecede büzülüyor veya şişiyor. Bu özelliğiyle de cephe kaplamasında kullanılmasının yanı sıra ölçüsel stabilite ve su itici özellikleri nedeniyle saunalar gibi bu dayanım özelliklerinin istendiği mekânlarda ağırlıklı olarak tercih ediliyor. Düşük ahşap yoğunluğu ve iri taneli yapısı nedeniyle yüksek yalıtım değerine sahip.

Bu yalıtım değeri; hem mevcut ahşap türlerine hem de tuğla, beton ve çeliğe göre daha iyi. Western Red Cedar kaplanan mekânlar yaz aylarında daha serin, kış aylarında ise daha sıcak oluyor. Ayrıca titreşimleri hafifleten yapısı ahşaba iyi bir akustik nitelik kazandırıyor.

Western Red Cedar üzerine çok çeşitli boya ve vernik türleri uygulanabiliyor. Düzgün tanecik yapısı nedeniyle en kolay işlenebilen ahşap türü. İşçilik maliyetleri bakımından son derece ekonomik.

Western Red Cedar budaklı, budaksız, korumalı ve korumasız türlerde üretiliyor. Yaygın olarak kullanılan panel boyutları kalınlığı 17 mm, genişliği 90-115 mm, boyu 2000 mm – 6000 mm arasında olan panel. “CSA (Kanada Standart Enstitüsü)” ve “SFI” ve “FSC” sertifikalarına sahip.

Avantajları
Kızıl sedir; nem, yaşlanma ve böceklere karşı doğal olarak dayanımlı, bu sayede zehirli kimyasal koruyucu uygulanmasına gerek yok. Düşük ahşap yoğunluğu ve fiber doyma noktası sayesinde diğer ahşap türlerine kıyasla çok az çalışıyor.

Farklı iklim koşullarına karşı yüksek dayanıma sahip. Hızlı ve kolay uygulanıyor. Yapılarda enerji koruması (yalıtımsal özellik) sağlıyor. Farklı malzemelerle kombine edilebiliyor. Çevre dostu malzeme, çevre ve insan sağlığına zararlı madde içermiyor. Kesilen her ağaç için üç yeni ağaç dikiliyor, sürdürülebilir malzeme. Reçine kusmuyor, üzerine çok çeşitli boya ve vernik türleri uygulanabiliyor.

Ahşap cephe kaplamaları

Malzeme boyutları ve özelliklerinin belirlenmesi

Malzemenin seçilmesi ve tedarik edilmesi için öncelikle ihtiyacın belirlenmesi gerekir. Restorasyon yapılarında, projelerde görünüş üzerinden veya varsa cephe detayı üzerinden yapılacak ölçüm ile yalı binisinin genişliğini tespit etmek gerekir. Genişlik tespit edildiği takdirde ikinci adım olarak malzeme kalınlığı belirlenir.

Malzemenin kalınlığı genelde yüzey genişliğinin %10’nu biçiminde hesaplanır. Malzemenin genişliği 20 cm’nin üzerine çıktığında kesit kalınlığı arttırmakta fayda vardır.

10 cm yalı binisi için kesit kalınlığı, 1 cm, 12 cm yalı binisi için kesit kalınlığı 1.2 cm,16 cm yalı binisi için kesit kalınlığı 1.6 cm, 20 cm yalı binisi için kesit kalınlığı 2 -2.5 cm’dir.

Elinizdeki projede 1/20 – 1/10 sistem detayları varsa bu çizimler size daha iyi bilgi vereceği gibi uygulama ve görünüş üzerindeki detaylar hakkında da daha fazla bilgi edinmezi sağlar. Yapınızın mimari projesi bilgisayar ile çizilmişse birkaç çizgi arasındaki genişliği ölçmeniz doğru bir ölçüye sahip olmanıza yetecektir. Fakat çizim el ile yapılmışsa ikinci bir doğrulama gerekecektir. Böyle bir durumda, çizgiler arasında boşluk sayısı aşağıdan yukarıya doğru sayılır, bulunan adet yapının yüksekliğine bölünür ve yalı binisinin genişliği bulunur.

Sıra malzeme seçimine geldiğinde dış cephede kullanılabilecek ağaçlar arasından ayrılan bütçeye göre bir seçim yapmak gerekmektedir. Sarı çam, lareks, meranti, iroko, sapelli, meşe, teak vb. ağaç türleri dış kullanım için uygundur. Ülkemizde ekonomik nedenlerden dolayı sarıçam ve lareks kullanımı çok yaygındır. Sarıçam ithal ve yerli olmak üzere piyasadan temin edilebilmektedir.

İthal çamlarda uzun boy kereste bulmak kolayken yerli üretimde tedariki daha zordur. Reçine çam ağacının ömrünü uzatan bir faktörken sıcak ve çok güneş alan yerlerde zamanla kusmalar yapabilmektedir. Bu yüzden akan yerlerin kazınması ve yeniden boyanması gerekmektedir. Egzotik ağaçlar daha sert ve uzun ömürlüdür fakat maliyet oranı yüksek ve işlenmesi zordur. Ağaç seçiminde dikkat edilmesi gereken diğer özellikler nem oranı, çürümeye karşı alınan kimyasal önlemler ve bölgesel neme uyum sağlaması açısından malzemenin uygulanmadan önce bekletilmesidir.

Kullanılacak ağaçlardaki nem oranı maksimum %12 ± 3 mertebelerinde olmalıdır. Elektronik nem ölçeler ile ağacın birkaç noktasından ölçüm yapılarak ortalaması alınmalı, kullanıma uygunolup olmadığına karar verilmelidir. Ağacın nemi yüksekse ya doğal olarak kurumaya bırakılmalı ya da fırınlanmalıdır. Nem değeri yüksek ağaç kullanmak çatlama, montaj sonrası çalışma ve boya kabarmaları vb. birçok probleme neden olabilir.

Kullanmak için karar verdiğiniz ağaç çam veya lareks ise kesinlikle emprenye işleminden geçirilmelidir. Böylece malzemenin kurtlanma ve çürümeye karşı olan direnci yükseltilmiş olur. Bu işlem daldırma veya vakumlu olmak üzere iki tipte yapılabilir.

Alternatif malzemeler
Ahşappen Siding
Doğru ahşap dış cephe kaplamasının sorunsuz ve kolay uygulanabilir bir ürün olduğunumüşterilere sunmak istedik. Bu öyle bir ürün olmalıydı ki malzeme tamamı ile doğal olmalı, kolay uygulanmalı, istenilen genişliklerde üretilebilmeli ve masif ağaçta yaşanan problemleri en aza indirmeliydi. Malzeme iki seri halinde üretilmektedir.

Lamine edilmiş ladin ağacı katmanlarından oluşan ilk seri, daha çok rustik – antik bir görünüm elde etmek isteyen kullanılıcılara yönelik olarak tasarlanmıştır. Budaklı görünümü ve hareleri ile zengin bir görüntüye sahiptir. Huş ağacı katmanlarından oluşan ikinci seri ise daha modern ve şık bir görünüm arayan kullanıcılara yöneliktir. Hareli yapıdaki bu seride budak görünümü yoktur. İki seri de istenilen genişlikte üretilebilmekte ve sudan etkilenmemektedir.

Tamamı ile doğal olan bu ürün özellikle de geniş masif yalı binilerine oranla çok daha ekonomik ve sorunsuzdur. Alternatif malzemelere ek olarak piyasada birkaç ithal malzeme bulunmaktadır. Bu malzemeler standart genişliklerde üretildiklerinden özel ölçülerdeki işler için bir çözüm getirmemektedir.

Farklı kaplama detayları
Ahşap yalı binisi uygulaması için üretilmiş bir çok kesit detayı bulunmaktadır. Bu sistemler geçme ve üst üste binme olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. Projenizin detay çizimleri de özel bir detay belirtilmiş ise bu detaya uyulmalı, eğer böyle bir zorumluluk yok ise geçme sistemler montaj kolaylığı nedeni ile tercih edilmelidir.

Uygulama ile ilgili bilgiler ve dikkat edilmesi gereken noktalar
Uygulamaya geçilmeden önce dikkat edilmesi gereken en önemli nokta satın alınanmalzemenin inşaat mahalinde bekletilmesi, dinlendirilmesidir. Böylece malzeme ortam sıcaklığı iklim koşulları ve nemine uyum sağlayacak, montajı yapıldıktan sonra ani nem kaybı veya kazanımı ile oluşabilecek çatlamalar ve kabarmalar minimize edilecektir.

Restorasyon yapılarında genellikle karkas üstü döşeme sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde öncelikle karkas malzemesi monte edilir. Karkas malzemesinin kalınlığı arada kullanılacak yalıtım malzemesinin kalınlığına göre belirlenir. 2 cm’lik yalıtım için 3 cm’lik çıta , 3 cm’lik yalıtım için 4 cm’lik çıta derinliği gerekmektedir. Çıtaların genişlikleri genelde 5 cm olarak yapılır. Karkas malzemesi genelde çam veya lareks ağacından yapıldığı için yalı binisi gibi emprenye edilmesi gerekmektedir.

Projeye uygun olarak belirlenen çıtalar matkap yardımı ile delinen deliklerle vida yardımı ile cepheye ankre edilir. Cephe sistemlerinde galveniz kaplı veya pirinç vida kullanımına dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde zamanla paslanan çiviler özellikle de dış görüntüde bozulmalara neden olacaktır. Galveniz kaplı çivi kullanılacak ise üzerindeki kaplamaya zarar vermeyecek şekilde monte edilmelidir.

Döşenecek olan karkas aralıkları cephe kaplamasının genişliğine göre belirlenmelidir. Bugenişlik 40 cm ile 60 cm arasında değişiklik gösterebilir. Cephe kaplamasının genişliği arttıkça dikmeler arasındaki genişlik mümkün olduğunca küçültülmelidir. Bu aralıklar belirlenirken kullanılacak olan izolasyon malzemesinden verilecek fire de göz önünde bulundurulmalıdır. İzolasyon malzemesinin genişliği genelde 120 cm olduğundan, eğer mümkünse karkas dikmeleri arasındaki değer 60 cm olarak belirlenmelidir.

Böylece izolasyon malzemesinden fire verilmeden montaj işlemi gerçekleştirilebilir. Cephede pencereler ve aydınlıklar bulunması halinde bu açıklıkların solundan ve sağından birer dikme geçecek şekilde karkas döşenmelidir. Kullanılacak yalıtım levhası özel yapıştırma harcı ile veya en az 5 noktadan plastik pullu ankraj vidaları ile sabitlenmelidir. Buhar kesici membran kullanılacak ise membran üzerine kaplanmalıdır.

Aksi takdirde cephe yalı binisi montaj işlemine hazır hale gelmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ne olursa olsun kullanılacak izolasyon malzemelerinin ahşap karkas sisteminden en az 5 mm aşağıda bitecek şekilde monte edilmesidir. Böylece ahşap yalı binisi ile izolasyon malzemesi arasında bir hava sirkülasyon boşluğu kalacak bu da ahşap yalı kaplamasının uzun yıllar sorunsuz kullanıma olanak tanıyacaktır. Ayrıca arada kalan hava boşluğunun da izolasyon görevi göreceği unutulmamalıdır.

Geçme bir yalı binisi sistemi kullanıyorsanız döşeme aşağıdan yukarıya doğru yapılmalıdır. Bu montajınızı daha hızlı ve sağlıklı bir biçimde yapmanıza yardımcı olacaktır. Sistem bindirme olarak seçilmiş ise yukarıdan aşağıya montaj yapılabilir. Geçme sistemlerde dikkat edilmesi gereken bir noktada dişi, erkek geçmelerin konumlarıdır.

Yukarıdan aşağıya doğru döşenen bu sistemlerde erkek olan taraf her zaman üste gelecek şekilde döşenmelidir. Aksi takdirde yağmur esnasından yüzeyden süzülen su geçme yerlerinden arka tarafa sızacak ve ahşabın şişmesine veya rutubetli bir ortam yaratacağı için daha çabuk çürümesine neden olacaktır.

Cephede estetik bir görüntü sağlamak için montaj sırasında kullanılacak çivilerin bir hizada yukarı kadar gitmesine özen göstermek gerekir. Bu çiviler daha sonra macun ile doldurulup üzeri boyanarak cephede güzel bir görüntü elde edilmesi sağlanacaktır. Ancak unutulmamalıdır ki güneş ışığı cepheye vurduğunda, macunlanan çivi yerleri belli olacak, malzemenin budaklı kısımları kapatıcı boyalarda bile koyu izler şeklinde görünecektir.

Son safha olarak boyama işlemi gerçekleştirilir. Malzemenin montaj işleminden önce bir astar ve bir son kat boyasının atılmış olması bu işlemi kolaylaştıracak, cephenin son kat boya ile bir kat daha boyama işlemine tabi tutulması yeterli olacaktır. Her durumda en az 3 kat boya uygulaması yapmak gerektiği unutulmamalıdır. Özellikle astar ve birinci son kat boyada yüzeyin hafif şekilde zımparalanması yüzey görünüm kalitesinin daha iyi olmasını sağlayacaktır.

Boya seçimi yapılırken alınacak malzemenin dış cepheye uyumlu olması ve uzun süre bakım gerektirmemesi göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle de kapatıcı boyalarda su bazlı ürünler tercih edilmelidir. Böylece ahşabın doğal yapısına hiçbir zarar verilmeden korumak mümkün olacaktır. Seçilecek rengin de önemi olduğu bilinmeli, koyu renklerde cephenin daha çok ısı çekeceği bu yüzden reçine kusması ve çatlamaların açık renklere nazaran daha çok olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Açık renklerde ise zamanla toz ve yağmur nedeni ile kirlenmeler görüleceği göz ardı edilmemelidir.

Bütün bu bilgiler ışığında uygulama yapmadan önce teknik destek verebilecek bir firma ile irtibata geçmenizin daha sonra yaşanabilecek sorunlardan sizi uzak tutacağını hatırlatmak isterim.

Yapınızda kullanacağınız malzemelerin mümkün olduğunca doğal olmasının sizin sağlığınız açısından çok büyük önem taşıdığını, bu yüzden fiyat, performans ve sağlık dengesine çok önem vermeniz gerektiğini bilmenizi isterim.
Kaynak: cephe.com.tr

Yapı malzemesi olarak ahşap ve ahşap yapı sistemleri

YAPI MALZEMESİ OLARAK AHŞAP

Doğal ve organik bir yapı malzemesi olan ahşap, yapı üretiminde; geçit ve köprülerde, iskelelerde, temellerde (temel kazığı ve palplanş), binaların taşıyıcı sistem kurgusunda (kütük, çerçeve ve panel), büyük açıklıktı yapılarda, çatı, duvar, döşeme ve merdiven kaplamalarında, kapı ve pencere doğramalarında, kalıp ve iskelelerde, mobilya vb. ürünlerin üretiminde kullanılan bir yapı malzemesidir. Eski çağlardan bu yana yapı üretiminde çeşitli biçimlerde kullanım alanı bulan bu malzeme; fiziksel, biyolojikve mekanik özellikleriyle günümüz yapı malzemeleri arasındaki yerini korumaktadır.

Doğal bir yapı malzemesi olması nedeniyle doğaya uyumlu, geri dönüşümlü; malzeme, üretim ve uygulama açılarından çevre kirliliği oluşturmayan ahşabın insan sağlığına herhangi bir olumsuz etkisi olmadığı bilinmektedir.

Ahşap, yeterli dayanıma sahip bir yapı malzemesi olmasının yanısıra oldukça hafiftir. Bu nedenle mesnetlere ve temellere iletilen yük azalmaktadır. Hafifliği, çekme ve eğilmeye karşı dayanımı nedeniyle büyük açıklıklar geçilebilmektedir. Binalarda kolon, kiriş ve duvar yapımında, duvar boşlukla-rının geçilmesinde, hatıl ve döşeme kirifllerinde, çıkma ve saçak oluşturulmasında kullanılmaktadır.

Malzemenin hafif olması nedeniyle yatay yüklerin yapı üzerindeki etkisi azalmaktadır. Ahşap, hafifliğinin yanısıra, şok etkisine dayanıklı ve titreşim emme özelliğine sahip sünek bir yapı malzemesi olması nedeniyle deprem etkisine karşı da dayanıklıdır. Depreme karşı dayanımının yanında deprem sonucu yapıda hasar söz konusu olsa bile hafifliği nedeniyle can kaybı az olan bir yapım sistemi sunmaktadır.

Ahşabın hafif oluşu, atelyede üretilen yapı elemanlarının şantiyeye ulaştırılmasını kolaylaştırır. Hazır betonarme yapı elemanlarına veya çelik taşıyıcı sistem elemanlarına göre, büyük açıklıktı kemer ve çerçeveler dışında özel bir taşıma yöntemine gereksinim duyulmaz. Bu nedenle ulaşımı zor olan bölgelerde yapılacak yapılar için taşıyıcı sistem malzemesi olarak ahşabın seçilmesi doğru olabilir.

Ahşapta ısı katsayısı küçük olduğundan ısı etkisi hesaba katılmaz. Bununla birlikte ısı ve röt-reden oluşacak gerilme ve deformasyonların ters yönde olması malzemede bir iç denge oluşturmaktadır. Sıcaklık düzeyi yükselen bir ahşap elemanın boyunun uzamasına karşın, ısı etkisiyle ahşabın kuruması sonucu oluşan rötre nedeniyle de boyu kısalır. Ayrıca ses iletme, yutma ve yansıtma özelliği olan bir malzemedir.

Tasarımda esneklik sağlayan, ayrıntı çözümleri kolay, ön yapımlı, atelye düzeyinde üretimi yapılabilen, standart üretim sağlayan bu malzeme ile üretimin süresi kısa, işçiliği ise kolaydır. Aynı zamanda özel alet ve makinelere gereksinim yoktur. Bu nedenle üretim hızlı ve seri olmaktadır. Üretimi ve uygulaması kolay bu malzemeyle üretilen yapıların uygulamalarında hata riski düşüktür. ilk yatırımda ve uygulamada ekonomik bir üretim modelidir ve üretim için önemli bir yatırım gerektirmez. Ahşap sistemlerde taşıyıcı elemanların hafif oluşu, beton ve çeliğe oranla montajda büyük kolaylık sağlar, iskele ve büyük kaldırma makinelerine gereksinim olmaksızın, basit bir düzenekle ve çok kısa sürede montajı yapılabilir. Kuru yapım yöntemiyle üretilen bu yapım sistemleri her mevsim uygulanabilir.

Ahşap yapılar, sökülüp yeniden kullanılabilir ve sistem içindeki parçaları değiştirilebilir. Çelik yapılarda olduğu gibi ahşap yapılarda da, yerinden söktükten sonra çok az bir kayıpla yeniden kullanılabilen bir yapım sistemi oluşturulur. Sökülme sırasında oluşabilecek kayıpların önlenmesi, tasarımın bu doğrultuda yapılmasına bağlıdır. Betonarme sistemlerin ise sökülmesi ve yeniden kullanılması değil yıkılması söz konusudur. Ayrıca ahşap sistemler onarım, takviye, plan ve hacim değişiklikleri için uygundur. Kullanım süreci içinde fiziksel ve işlevsel nedenlerle eskimenin oluştuğu ve taşıma gücünün yetersiz hale geldiği elemanların veya taşıyıcı sistem bütününün onarım ve takviyesi mümkündür.

Ahşabın bu fiziksel, mekanik ve estetik özelliklerinin yanında olumsuz yönleri ise; su ve nem, böcekler ve kurtlar, mantarlar, yangın, mekanik aşınma, bakım güçlüğü gibi etkenler karşısındaki davranışıdır. Ancak kurutma ve koruma yöntemleriyle gerekli önlemler alınarak ve düzenlemeler yapılarak bu etkenlerin oluşturabileceği sorunlar önlenebilir.

Kaynak: Yrd.Doç.Dr. Erkan Avlar
Yıldız Teknik Üniversitesi
www.yapitr.com

Arama.org

İDEA'DAN ELEGANT OFİS TASARIMI

Türkiye distribütörlüğünü yaptığımız İDEA firmasının çok özel tasarımlarından bir tanesi. Dış mekan için tasarlanmış olan TIGER modeli Elegant Şehir Mobilyasının iç mekanlarda da kullanılabileceğini zarif bir şekilde gösterdiler.
GNC Ahşap distribütörlüğünde İDEA’nin ahşap ve metal şık tasarımlarını çok yakında sadece elegant projelerde göreceğiz.

Beyaz boyalı metal ile masif ahşap rengi Tiger’ın şıklığını ortaya çıkardığı gibi ofiste de aynı renkler kullanılmış. Bembeyaz bir ofis ve şık tasarımlı masalar ilk etapta dikkatimizi çekiyor.

Ofis masalarının metal ve kendini gösteren ayakları, duvarlardaki lambiri ahşap kaplama üzerindeki hayvan motifleri ortamı hareketlendiren unsurlardan.

 

Tiger’da ortama ferahlık kazandıracak çiçekleriniz içinde özel bir düşünülmüş. Boş haznelere yerleştirilecek bitkiler dekorasyonu tamamlayacak.

HAYVAN DOSTLARINA ÖZEL AHŞAP EV TASARIMLARI

Evimizde kendi konforumuzu düşünüyoruz, peki ya hayatımız boyunca bize dostluk eden iyi ve kötü günümüzde yanımızda olan hayvan dostlarımızın konforunu aynı şekilde düşünüyor muyuz?
Bahçenizde ahşap şıklığını ve tasarımı birleştirerek dostlarınıza çok güzel yaşam alanları oluşturabilirsiniz.
 dog-house
Dog-House-1
small_dog_kennel_1
Bunlar sadece sadık dostlarımız köpekler için yapılabilecek bir kaç ahşap kulübe tasarımı. Kedi severler içinde farklı alternatifler yaratılabilir.
cathouse
cat-house-001
cat-house-2

Farklı Ahşap Veranda Tasarımları

Butik Ahşap Veranda Tasarımları

Verandalar genellikle müstakil evlerin hemen girişinde, evin duvarına bitişik ve üstü kapalı dinlenme alanlarıdır. Hava koşullarının dışarıda oturmaya çok elverişli olmadığı iklimlerde ya da farklı nedenlerden ötürü veranda camla kapatılabilir. Önceden şehirlerde verandalı evlere rastlamak zordu. Daha çok şehir dışında, yazlık evlerde ya da müstakil kır evlerinde verandalara rastlanırdı ama son dönemlerde şehirlerde yapılan müstekil ev projelerinin artmasından dolayı ahşap verandalar tasarımları çokça talep görmeye başladı. 

 

Verandanın  amacı açık havada rahatça oturabileceğiniz, size özel bir alan olmasıdır. Ancak kimi durumlarda hava veya çevre koşulları açık bir veranda için elverişli değildir. Bu durumda veranda camla kapatılabilir. Böylelikle hem manzaranın keyfi çıkarılır hem de çevreden gelecek yağmur, toz, böcek benzeri olumsuzluklar engellenmiş olur.

 

 

Verandanızın dekorasyonunu yaparken ev mobilyaları yerine bahçe mobilyaları seçmeniz mobilyalarınızın ömrünü uzatacaktır. Kendiniz ve dostlarınız için rahat olabileceğiniz bir sohbet köşesi oluşturmak sizin elinizde. Mobilya minderlerinizi ve yastıklarınızı mevsim durumuna göre değiştirebilirsiniz. Kullanacağınız saksılar ve çiçekler de veranda dekorasyonunuzu tamamlamak için önemli aksesuarlar olacaktır.
 
 Dilerseniz verandanızı şık bir masa sandalye takımı ile yemek odası gibi de kullanabilirsiniz. Uzun sürecek sabah kahvaltı keyifleri veya dostlar ile uzun akşam yemeklerinin keyfini çıkarmak elinizde.
Farklı Veranda Tasarımlarımızı buradan görebilirsiniz…

Dört mevsim Kış Bahçesi Dekorasyonu

  Dört mevsim Kış Bahçesi Dekorasyonu

kıs-bahcesi-blog-1-

     Kış bahçelerinin sadece kış mevsimine özgü olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.
Yaşam alanınızda dört mevsim doğayla bütünleşeceğiniz huzurlu bir mekan yaratmak için gereken ipuçlarıyla
kendi kış bahçenizi hazırlayın…

 kıs-bahcesi-blog-2-

 
Kış bahçenizi tasarlarken kendinizi rahat hissedeceğiniz bir mekan hazırlamaya gayret edin.
Hem kış hem de yaz boyunca mekanı kullanacağınızı göz önünde bulundurarak; şu anda nerede olmak isterdim, nasıl bir ortam beni rahatlatır ve bana huzur verir sorularını mutlaka kendinize sorun. Cevaplarınızı bulduğunuz zaman, kış bahçeniz için ilk adımı atmış olacaksınız.
kıs-bahcesi-blog-3-

 Bahçeniz uygun olduğu müddetçe evinizin istediğiniz cephesine kış bahçenizi konumlandırabilirsiniz.

Sanılanın aksine güney cepheli kış bahçeleri yazın sıcak, kuzey cepheli kış bahçeleri ise kışın soğuk olmaz.
Sıcak ve soğuk kavramı sizin kış bahçenizi iyi izole edebilmenizden geçmektedir.
 kıs-bahcesi-blog-4


Kış bahçeniz sizin hayallerinizdeki huzurlu mekanı anlattığı için dekorasyonda da istediğiniz kadar hayalperest davranabilirsiniz. Canlı ağaçlar veya bitkiler, tavandan sarkan sarmaşıklar ve ferforje mobilyalarla doğayı yaşam alanıza dahil edebilir, farklı ve cesur bir yaşam alanı yaratabilirsiniz.

 

kıs-bahcesi-blog-5


Eviniz büyük bir kış bahçesi yaptırmak için uygun değil ise tek cephesi ve tavanı cam olan küçük bir kış bahçesi hazırlayabilirsiniz. Duvarda ve zemindi krem veya bej tonlarını tercih ederek mekanı daha geniş gösterebilir, çelik konstrüksiyonu da duvar ve zemin renkleriyle uygun olacak tonlarda seçmeye özen göstermelisiniz. Bu kadar açık tonlar arasında mobilya seçiminde ise daha koyu renkler kullanılmalıdır.
Kahverengiler, siyahlar ve grilerle dekorasyonu tamamlayabilirsiniz.

kıs-bahcesi-blog-6

Kış bahçelerinin yaşam alanlarıyla bağlantısı olması gerekmiyor. Büyük bir bahçeniz varsa kış bahçenizi istediğiniz yere yerleştirebilirsiniz. Çay veya kahve molalarını, haftasonları keyifli kahvaltıları, şarap eşliğinde izlediğiniz gün batımlarını burada yapabilirsiniz.
kıs-bahcesi-blog-7
Tavanında cam kullanılan kış bahçelerinde, güneş ışınlarından daha az etkilenen hasır mobilyaları tercih edin.
Hasır mobilyaların minderlerinde ya da yastıklarında renkli kılıflar kullanarak mekana hareket kazandırabilirsiniz.
kıs-bahcesi-blog-8

 

Dekorasyonu yaparken kış bahçenizin konumunu göz önünde bulundurun. Mekana eklenen kış bahçelerinde dekorasyon devamlılığı gerekebilir. Ancak modern bir yaşam alanına klasik mobilyalarla dekore edilmiş bir kış bahçesi ekleyemezsiniz diye bir kural yok. Yine de mekanların birbirini tamamlaması  gözünüze daha güzel gözükecektir.
kıs-bahcesi-blog-9 
Bir veya iki cephesi duvar olan kış bahçelerinde, cam tavan kullanarak daha aydınlık bir mekan elde edebilirsiniz. Duvar önlerine yerleştireceğiniz geniş yapraklı bitkiler, göz alıcı mobilyalar veya tablolar, duvarlara daha sıcak bir hava katmanıza yardımcı olur.
kıs-bahcesi-blog-10

 

Çatı kaplaması cam olan kış bahçelerinde, güneş ışınlarından korunmak için uzaktan kumandalı stor perdeleri tercih edebilirsiniz. Bu storların iplerinin olmaması, hem kullanım kolaylığı hem de dekorasyon bakımından size rahatlık sağlayacaktır. Güneş ışınlarından ya da etraftakilerin sizi görmesinden rahatsız oluyorsanız pencerelerinize de perde kullanabilirsiniz.

 

kıs-bahcesi-blog-12

 

Canlı bitkileri seviyorsanız kış bahçenizi keyifli bir seraya dönüştürebilirsiniz. Bitkiler ve çiçekler kış bahçenize renk katarken, doğayla da bütünleşmenizi sağlarlar. Kış bahçenizi hangi tarzda dekore ederseniz edin, saksılar ve vazolar içinde yer açmayı unutmayın.
kıs-bahcesi-blog-11

 

İyi bir havalandırma sistemi kış bahçenizin önceliklerinden biri olmalıdır. Sürme, kanat, pivot ve vasisdas açılım kabiliyetine sahip pencerelerle kış bahçenizin havalanmasını sağlayabilirsiniz. Cephelerde açılan pencereler istemiyorsanız, çatıya yerleştireceğiniz havalandırma pencerelerini de tercih edebilirsiniz.
kıs-bahcesi-blog-13
Ferforje mobilyalar kış bahçelerinin dekorasyonunda çok fazla tercih edilirler. Kullanım ve temizleme bakımından ev sahiplerine kolaylık sağlayan ferforjeler, mekana da romantik bir hava katarlar. Ferforjelerle hasır mobilyaları, taş duvarla da ahşap aksesuarları birleştirirseniz kış bahçenize küçük bir kır evi görüntüsü verebilirsiniz.
kıs-bahcesi-blog-14
Kış bahçenizi hobi odanız olarak da dekore edebilirisiniz. Huzurlu ve aydınlık bir mekan, ilham kaynağınızın artmasını sağlayacaktır.
Bahçenize uygun butik kış bahçesi tasarımları için bizimle irtibata geçebilirsiniz. Tasarım ve imalatını yaptığımız kış bahçelerine buradan ulaşabilirsiniz…

AHŞAP: MÜKEMMEL BİR YAPI MALZEMESİ

Bir yapı malzemesi olarak ahşap, Anadolu’da binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Hımış gibi çok önemli bazı yapım sistemlerinin Anadolu kökenli olduğu söylenebilir. Ayrıca ahşap geçmişte sadece konut inşaatında değil köprü yapımında, anıtsal binalarda da kullanılmış. Şimdi ise sıcak ahşap: mükemmel bir yapı malzemesi ve güzel ama modası geçmiş, eski, dayanıksız bir süsleme malzemesi olarak algılanıyor.
300 yıl ayakta kalmış ahşap yapılar yıkılıp yerlerine betonarme taklitleri inşa ediliyor. Bunun karşısında Batı ahşabı yeniden keşfediyor. Başka malzemele­rin yetersiz kaldığı birçok mimari sorunu çözebilen çağdaş bir mühendislik malzemesi olarak görüyor. Bugün ahşap ile 150 metrelik açıklıklar kolonsuz geçiliyor. Betonarme binaların yangından kaçma koridorları ahşaptan yapılıyor, aşırı rutubetli ortam­larda yüksek hizmet ömrü nedeniyle ahşap kullanı­lıyor.

“Çevreyi korumak için ağaçları kesin?”

Bu Birleşmiş Milletler Avrupa Çevre Komisyonunun bir basın bülteninin başlığı. Tabii ki insanlara “hadi gidin önünüze gelen bütün ağaçları kesin “öğü­dünü vermek için yazılmamış. Ahşap kullanmanın ne kadar çevreci bir davranış olduğunu anlatan bir makale.
Ahşap, kaynağı yenilenebilen tek yapı malzemesi­dir. Bu özelliği, üretimi ahşap mühendisliği: fazla tanınmayan bir meslek hakkında özet bilgiler ve işlenmesi için az enerji istemesi (aynı miktar alüminyumun ellide biri kadar), dönüşebilir olması toprak, sanayi ve deprem ve üstün ısı yalıtım özellikleri ile birleştirilince onu çağımızın çevre 17 ağustos marmara depremi ve prefabrike betonarme yapılar (tpb) ve enerji sorunla­rına en iyi cevap veren malzemesi yapıyor. Bilinenin aksine ahşap kullanmak ormanların yaşamasını sağlar. Nitekim kişi başına ahşap tüketimi fazla olan ülkelerde orman alanları devamlı çoğalmakta.

Yanan ama yangına dayanıklı bir malzeme

Genel kanının aksine ahşabın yangına direnci beton bahçe teraslarda su yalıtımı ve çelikten üstündür. Bugün ABD’nde kapalı spor salonu gibi büyük kalabalıkların bulunacağı yerle­rin, yangın tehlikesine karşı ahşap karkas olarak inşalarına gidilmekte, aynı nedenle çelik konstrüksyonlar ulaştırma-trafik mühendisliğinde yeni yöntemler: bulanık mantık tekniği uygulamaları ve ahşap yapılarda kullanılan çelik bağlan­tılar, ahşap ile kaplanmaktadır. Yangının başlama nedeni hiçbir zaman ahşap değildir çelik levha perdeli yapılar ve ısı geçirmeme, kömürleşme özellikleri nedeniyle ahşap-karkas yapının büyük yangınlara ne kadar dayanabileceği kesin olarak hesaplanabilmektedir. Ahşap yapılar yangına 30-90 dakika dayanabilecek şekilde tasar­lanabiliyor. Ancak çıplak çelik konstrüksyon (çeliğin genleşme katsayısının yüksekliği nedeniyle) çok kısa bir sürede eriyerek taşıma gücünü tamamen kaybedebiliyor.
Çürük ama uzun ömürlü
Bütün yapı malzemeleri zamanla eskir. Çelik pas­lanır, plastik kırılganlasın Ahşabın da birçok biyo­lojik düşmanı vardır. Mantarlar bakteriler, böcekler çelik yapıların yangına karşı korunmasında boya kullanımı ve termitler. Bunlardan bir kısmı ahşabın tamamen yok olmasına bazıları ise sadece görüntü bozukluk­larına neden olur. Çürüme, ağaç hücre duvarlarının belirli mantarlar tarafından tahrip edilmesi sonucu, ahşabın taşıma gücünün tamamen veya kısmen yok olması demektir. Ahşap yüzeyde görülen bütün bozulmalar çürüme değildir. Resim 2’de İngiltere’de, 15. yüzyıldan kalma restore edilmiş bir çiftlik evini görüyorsunuz. Ahşap taşıyıcılar zamanla yıpranmış ama çürümemiş, bu nedenle de restorasyon sıra­sında korunmuş. Türkiye’de ise böyle bir restoras­yon sırasında bütün kararmış ahşap malzemenin değiştirilmesi nerede ise gelenek haline gelmiştir.
Aslında ahşabın çürüyebilmesi onun en olumlu özelliklerinden biri. Ormanda büyüyen ağaçların hiç yok olmadığını bir düşünün! Ahşap ” doğada yok olabilen” bir malzemedir.” Çöpü ” yoktur. İstendiği zaman ona, onu sonsuza kadar yaşatacak tasarım inşaatçının aşkı ve teknolojiyi uygulayabilir, istediğimiz zaman da yakabilir ya da çürümeye terk edebiliriz.
2800 yıllık mezar odası köprü ve viyadüklerin depreme dayanıklı olarak projelendirilmesi ve 1 yılda çürüyen cephe kaplaması
Gordion’un 2800 yıllık mezar odası, Polatlı’nın Yassıhöyük köyünde sapasağlam dururken 300 yıllık bir yalıyı “restore” edip, ahşap cephe kapla­masını bir yıldan az bir sürede çürütebilmeyi nasıl becerebiliyoruz?
Geleneksel ahşap koruma yöntemleri “doğal dayanıklılık” kaymaya dayanıklı yol kaplamaları ve “kuru tutma” prensiplerine dayanmakta­dır. Geleneksel yapılarda çürüme riski yüksek olan ya da taşıyıcı olarak kullanılan ahşap malzemenin meşe, kestane gibi doğal dayanıklı türlerden seçil­diğini görüyoruz. Ahşabı kuru tutmak için de geniş saçaklar, su basman seviyesine kadar duvarların taştan yapılması gibi önlemler alınmıştır.
20. Yüzyıl inşaat sektörüne yeni malzemeler yeni teknolojiler getirmiştir. Ancak bu yenilikler doğru kavranıp doğru uygulanmadıkça problem­lerin çözülmesine katkıda bulunmadığı gibi yeni sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Yaşam biçiminin değişmesi sonucu evlere su tesi­satının girmesi, çamaşır makinesi gibi aletlerin kul­lanılması konutlarda üretilen su buharını arttırmış, ısı yalıtımının moda olması da bu su buharının yapı içinde hapsedilmesi sonucunu doğurmuştur. Ahşap ıslanıp, kısa sürede kurursa çürümez, ama ısı izolasyon malzemelerinin özellikle çatılarda ahşabın kurumasını engellemesi yeni bir sorunu ortaya çıkarmıştır: çatı ahşabının çürümesi. Son yüzyılda gelişen kimya endüstrisi de olağanüstü özelliklere sahip yeni boyalar, vernikler, poliüretanlar, epoksiler… üretmiştir. Bu ürünlerin çokluğu yapılarda nemlenmenin ve su buharı yoğuşmasının sebepleri ve alınabilecek önlemler ve çeşitliliği ise kavram kargaşasına neden olmakta, doğru ürünü seçmemizi zorlaştırmaktadır. Ahşap zemin üzerine uygulanacak bir ürünü seçerken aşınmaya karşı dayanıklılığı, dış cephede kullanılacak bir ürünü seçerken ise elastikliği, güneşe dayanıklılığı gibi özelliklerin aranması gerekir. Özet olarak bütün bu yenilikler geleneksel koruma yöntemlerinin sınırla­rını zorlayarak ahşap endüstrisinin yeni koruma tek­nikleri geliştirmesine neden olmuştur.

Çam ağacından üretilmiş bir ahşap pencerenin hizmet ömrü ne kadardır?

Tam 60 yıl! Tabi ki onu uygun önkoruma işleminden geçirmişseniz. İngiltere’ de PVC pencereler için verilen hizmet ömrü ise sadece 15 yıl!

Ahşap ön koruma ahşabın bünyesine, onu zararlı mantar adhezyon ve kohezyon nedir? ve böceklerden koruma amacı ile, çeşitli kimyevi maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlem ahşap malzemeye inşaata monte edilmeden önce depreme hazırlık el kitabı  los angeles ve bir kez uygulanıyor depremin psikolojik etkileri ile nasıl başa çıkılır? ve ahşap malzemenin hizmet ömrünün en az binanın hizmet ömrü kadar olma­sını sağlıyor. Ahşap ön koruma işlemi belli bir tek­noloji. Ahşabın cinsi, kullanılacağı ortam kriz ve küçülme ve ondan beklenen hizmet ömrüne göre kullanılması gere­ken maddeler rant kollama faaliyetlerine karşı doğrudan verimsiz kâr kollama faaliyetleri ve uygulama yöntemleri farklı. Bazı durumlarda ön koruma maddeleri ahşaba özel bir tesiste basınç altında uygulanmalıdır, bazı durumlarda ise basit bir daldırma işlemi yeterli olabilir. Ancak nalburdan, teneke içinde alınıp fırça ile sürülen mamuller “ahşap ön koruma” kavramı­nın dışında tutulmalıdır. Ön koruma ahşabı belirli bir hizmet ömrü olan, güvenilir ağaç levha endüstrisinde yüzey kaplama işlemleri için malzeme seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar ve çağdaş bir yapı malzemesi haline getiriyor. Uygulanacak ön koruma maddesinin deprem nedir? ve yönteminin seçilmesinde üç faktör önemlidir. Ahşabın cinsi, kullanılacağı ortam ve tasarlanan hizmet ömrü.

Ahşap “çalışır” ama boyu uzayıp kısalmaz

Su, ahşaba sadece dışarıdan gelen ya da ağacın su iletme işlevinden artakalan bir yabancı madde değil, onun asıl bileşenlerinden biridir. Ahşaptaki suyun bir miktarı (%25-30) ahşap liflerine kimyasal olarak bağlıdır. Ahşaba yöneltilen eleştirilerden biri ahşabın çalışması yani ıslanma yada ortam rutubeti­nin değişmesi ile boyut değiştirmesidir. “Pencerenin döndü iyi kapanmıyor, ya da yağmur yağdı şişti açılmıyor” gündelik hayatta sık duyduğumuz şika­yetler. Ancak ahşabın seçimi, kurutulması ve ahşap elemanın tasarımı doğru yapılıyorsa bu problemler ile karşılaşılmaz. Her malzemenin çalıştığı unutul-malıdır. Ahşap ısı ile boyut değiştirmez, ısı ile yumuşayıp sertleşmez. Sadece su ile ve sadece enine kesitlerde bir çalışma söz konusudur. Su ile bile ahşap boyuna çalışmaz. İşte bu nedenle çok büyük açıklıklar geçmede ahşap, tasarımcıya büyük ola­naklar sağlar. Ahşabın nem ile boyut değiştirirken “dönmesi” boyuna kesitinde liflerin düzgünlüğüne, dikkat edilerek, yapılan iş için bu problem çok önemli ise “çeyrek kesim” kereste kullanarak önle­nebilir .

20.000 değişik doku ve renk seçeneği

Ahşabın bir önemli özelliği de birbirinden farklı bin­lerce türü olması. Dünyada 20.000’in üzerinde ağaç türü var, iyi araştırılırsa yapılacak işe uygun tür mut­laka bulunur. Ağaç türleri; renkleri, dokuları, sertlik­leri, taşıma kabiliyetleri, dayanıklılıkları, boya tutma kabiliyetleri, kurutulma kolaylıkları, lif düzgünlükleriyle birbirlerinden ayrılırlar. Yumuşak ağaç / sert ağaç sınıflandırmasına da dikkat etmek lazım. Yumuşak ağaçlar iğne yapraklı, sert ağaçlar ise geniş yapraklı ağaç anlamına gelir. Sert ağaçlar her zaman sert değildir. Örneğin kavak sert ağaç türüne girer.sedir ise bir yumuşak ağaçtır. Aynı tür ağaca değişik ülkelerde değişik isimler verilmekte­dir. Söz edilen türden emin olmak için türün Latince ismi bilinmelidir.

Bakım yapılabilen, tamir edilebilen bir malzeme

Ahşap aslında güzel yaşlanır. Güneşin etkisi ile rengi solar, grileşir. Rüzgâr ile taşının toz toprak yüzeyini aşındırır ve aşırı olmadığı zaman hoş bir görüntü oluşur. Ancak bu eskime zamanla güneş ve yağmurun etkisi ile çatlamalara ve elyaf kaybına neden olabilir. Yüzeyde küf oluşabilir, çatlaklarda pislik birikir, çatlağın büyümesi ile içeriye su bile girebilir. Ahşabı bu tür bozulmalardan korumanın yolu yüzeyi bir “yüzey koruyucu” ile kaplamaktır.
Doğru yüzey koruyucuyu seçmek için ilk önce yüzeyi neden koruduğumuzu belirlemeliyiz. Ahşap o kadar değişik amaçlara hizmet eden bir malzeme ki, bu seçim her zaman o kadar kolay olmayabilir. Ahşap zeminde kullanılacaksa, mekanik darbelere, aşırı aşınmaya karşı dayanıklı poliüretan esaslı mal­zemeler, dış cephede kullanılacaksa güneşe ve dış ortam şartlarına dayanıklı esnek ve nefes alan dış ortam boyalarını seçmeliyiz. Çok geçerli bir nede­niniz yoksa, dış cephede kullanılan ahşap üzerine hiçbir zaman tamamen şeffaf ve renksiz vernik uygulanmamalıdır. Renksiz ve şeffaf vernikler ahşap yüzeyi mor ötesi ışınların etkisine karşı koruyamaz­lar. Bu verniklerin bazıları güneşe karşı ultra viyole filtreleri içerirler, ancak bu katkıların ömürleri dış ortamda kullanılan ahşap için yeterli değildir. Bu tür vernik ve cilalar ancak yapı içinde kullanılan mobil­yalarda renk değişmesini önleyebilirler. Dış cep­hede kullanılabilen şeffaf boyalarda muhakkak bir renk vardır. Bunlar, zamanla UV-filtresi etkisini kay­betmeyen doğal metal oksit pigmentler içerirler.
Nefes alan boyalar, boyanan yüzeyde suyu geçir­meyen fakat su buharını geçirebilen bir boya tabakası oluşturabilen ürünlerdir. Bunlar su buharı geçirgenliği yüksek mikrogözenekli boyalar olarak da tanımlanabilirler. Dış ortamda kullanılan ahşabın yağışlar ve havadaki rutubet değişmeleri nedeniyle çalışması ya da ufak bir darbe alması sonucunda yüzeyde oluşabilecek ufak bir çatlak ahşabın ıslan­masına neden olabilir. İşte boya tabakası altındaki ahşabı ıslatan bu suyun kısa sürede kuruması, boyanın ve ahşabın ömrü için çok önemlidir. Ahşabın uzun süre ıslak kalması hem boyanın dökülmesine hem de ahşabın çürümesine neden olur. Bezir yağı, dolgu malzemeleri ve özellikle macun, dış ortam boyalarının en büyük düşman­larıdır. Genelde son görüntünün düzgün ve pürüz­süz olması istendiğinden boya öncesi planya ve zımpara önerilse de, dış ortamda yüzey ne kadar pürüzlü ise boya ömrü de o kadar fazladır. Kumlanmış ya da sadece şeritten geçmiş dış cephe kaplamaları üzerinde boyanın hizmet ömrü çok daha uzundur. Güneşten etkilenmiş yüzeylerde (solmuş ya da kararmış) boya performansı kötü­dür. Ahşap malzeme boyanmadan doğa şartlarında bekletilmemeli, güneşten etkilenmiş yüzeyler ise boyanmadan önce iyice zımparalanarak solmuş ya da kararmış tabaka tamamen kaldırılmalıdır. Budaklardan reçine sızmasını engellemek ya da boya sökmek için yüzeyin yakılması da boyanın hizmet ömrünü azaltır. Yanmış yüzey boyanın ahşaba nüfuz etmesini engeller ve ömrünü kısaltır.

En önemli konu doğru tasarım

Tabii her malzemeyi kullanırken malzemenin özel­liklerini bilip ona göre tasarım yapmak önemlidir. Mesela ahşapta köşeler keskinse boya tutmaz. Diyelim ki biz bir ahşap pencere yapıyoruz ve en iyi ahşabı kullandık, ön koruma işleminden geçirerek penceremizin çürümeyeceğini garantiledik, üstüne de en iyi boyayı sürdük acaba bu yeterli mi? Eğer bizim ahşap penceremizden içeri su ve rüzgar giriyorsa bu yaptığımız işlemlerin hiçbir faydası kalmaz. Bunun için doğru sızdırmazlık fitilleri ve doğru cam montaj macunları veya fitilleri kullanma­mız lazım. En büyük hatalardan bir tanesi yanlış fitil konulmasıdır. Çünkü içeriye suyun girmesine sebep olur. Isıcam kullanıyoruz ısı yalıtımı için, Şişecam’ın ısıcam montaj broşürüne baktığımız zaman ısıcamı ahşaba takarken, camın her iki tarafında 3 mm boşluk bırakın ve macunla doldurun dediğini görü­yoruz. Ama biz ne yapıyoruz? Cam yuvasını cam kalınlığından sadece bir mm. daha geniş yapıp üzerine silikon macun sürüp işi bitiriyoruz. Silikon tabakasında en ufak bir çatlak içeriye su girmesine, kanadın şişmesine, dönmesine neden olunca da “ahşaptır bu çalışır” deyip işin içinden sıyrılıyoruz.

Ahşap canlı mı?

Acaba Türk ya da Anadolu kültürünün ahşap ile ilgili özel bir ilişkisi mi var? Halk arasında “ahşap canlıdır”, “ahşabı öldürmek” gibi deyimlerin kulla­nılması, boyut değişmesine “çalışma” denmesi çok ilginç. Ahşap günlük hayatımıza o kadar yoğun bir şekilde girmiş ki, onu bir türlü, bir yapı malzemesi, bir mühendislik malzemesi olarak algılayamıyoruz galiba. AHŞAP MÜKEMMEL BİR MÜHENDİSLİK MALZEMESİDİR. Bu gerçeği kabul edip, çağımızın getirdiği yeni teknolojilerle ahşabı yeniden tanımalı ve onu doğru kullanmayı yeniden öğrenmeliyiz, bir an önce. Unutmayalım! Geleceğimizi ahşap ile inşa edeceğiz.

Yazar : Emine ERDOĞMUŞ Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul